36 kế nhân hòa - Kế 2. Kế vu hồi

Làm sao tiếp cận nguỵ khó chơi?
Người đi xa trước mặt núi cản, đá cao tất phải tìm cách đi vòng
hoặc nghĩ ra con đường tránh. Hành động này trong giao tế là đi vòng đạt
đến mục đích, nói cách khác là không đi đường thẳng mà đi đường vòng.
Có nhiều điều không thể nói thẳng, chỉ có thể nói vòng vèo. Có một
số người khó tiếp cận thì không thể không gặp núi mở đường, gặp sông
bắc cầu. Không rõ trong hồ lô người ta có món gì thì phải ném đá thăm
dò, mò ra chân tướng. Có lúc để giảm bớt ý định của đối phương, khiến họ
lơ là mất cảnh giác, ta phải đi đường vòng, thậm chí dùng chiến thuật vu
hồi "chỉ Trương Tam nói Lão Tứ”
Trong cuộc sống không ít người "thẳng ruột ngựa", cứng nhắc trong
xử thế, dù có đổ tường cũng không thèm quay đầu lại, mười trâu cũng
không lôi lại được. Đối với những người này phải biết thuật vu hồi, động
não tìm lối đi quanh co để khắc phục.
Nói một câu: Quanh co mấy vòng nhất định đạt được lợi ích thực tế
lớn nhất trong quan hệ người với người.

 

Ðề: 36 kế nhân hòa - Kế 2. Kế vu hồi

1 . Khúc nhạc chưa thành, trước phải có tình
Khoảng năm Gia khánh đời Minh, quan Cấp Sự Lý Nhạc thanh
liêm trong sạch. Một lần ông phát hiện khoa thi có gian lận bèn dâng
tấu lên vua, vua không đếm xỉa. Ông lại dâng tấu, kết quả khiến hoàng
đế nổi giận phán tội moi móc, hạ lệnh dán giấy bịt miệng Lý Nhạc và
không ai được gỡ bỏ.
Bịt miệng không thể ăn được cũng bằng định tội chết. Lúc đó có một
vị quan bước đến trước mặt Lý Nhạc mắng: "Dám cả gan lắm lời trước
mặt hoàng đế tội lớn lắm" rồi đánh luôn hai bạt tai làm rách giấy bịt
miệng.
Vì ông ta thay mặt hoàng đế mắng Lý Nhạc nên hoàng đế không
bắt tội ông ta. Thực ra người đó là học trò của Lý Nhạc, trong tình thế
khẩn cấp này đã dùng mẹo cứu thầy, đánh thầy để xé toang giấy bịt
miệng. Nếu như ông ta can gián thẳng thắn thì không những không cứu
được thầy mà còn mang vạ vào thân.
Phương pháp này được sử dụng cực kỳ xảo diệu. Lý Nhạc không
hiểu được đạo lý "ôn hòa là ưu tiên" trong cuộc sống, kém xa học trò một
khoảng cách lớn. Học trò đã biết đi vòng sửa đổi mệnh lệnh khắc nghiệt
của vua, cứu thầy khỏi họa diệt thân.
Cần biết rằng truyền thống văn hóa nước ta rất coi trọng đi vòng.
Nhà hài hước bậc thầy Lâm Ngữ Đường đã tổng kết người Trung Quốc
(đặc biệt người đọc sách) cầu người làm việc giống như văn bát cổ vậy.
Người Trung Quốc không giống người Tây Dương hỏi thẳng "ông đến có
việc gì cho như vậy là không tao nhã. Nếu hỏi khách lạ như thế lại càng
là mạo muội. Người Trung Quốc gặp nhau trò chuyện rất văn vẻ, có dáng
dấp ưu mỹ của văn bát cổ, không những có phong cách đẹp mà còn có kết
cấu chặt chẽ, có thể chia làm 4 đoạn.
Đoạn thứ nhất là hàn huyên, bàn thời tiết. Nào "quí tính, đại danh,
ngưỡng mộ lâu rỗi, hân hạnh và thời tiết hôm nay dễ chịu”... Lâm Ngữ
Đường gọi đó là giai đoạn khí tượng học, tác dụng chủ yếu là "trước yên vị
sau định tình" tức nối mạng tình cảm. Trong thực tế cuộc sống những
vấn đề đó quả có tính chung, không làm mếch lòng ai.
Đoạn thứ hai là kể chuyện cũ, hồi tưởng những tình cảm xưa. Như
vậy đã dấn sâu một bước từ lĩnh vực chung chung cho mọi người sang
lĩnh vực riêng tư, đó là quá trình thâm nhập. Lâm Ngữ Đường gọi đùa là
giai đoạn sử học. Có thể là con cháu cùng học một trường, có thể là anh
ở phố này, tôi ở phố nọ, từ đó tình cảm dần dần hòa hợp. Nếu như cả hai
người từng ở trường đại học Bắc Kinh, từng biết các thầy như Chí Ma,
Thích Chi, Sự Hồng Minh, Lâm Cầm Nam... thì càng thân thiết hơn.
Thực hiện tốt giai đoạn này thì cảm tình đôi bên thực sự hòa hợp.
Đoạn thứ ba là bàn luận thời sự, phát biểu quan điểm. Đó là giai
đoạn chính trị học. Cảm tình đã hòa hợp thanh thế dần dần cao, đến đó
có thể nắm tay xuất kích bàn luận quốc sự như vận nước an nguy, đánh
giá nhân vật lịch sử v.v...Hoặc như đã từng nghe Tôn Trung Sơn diễn
thuyết năm Quang Tự thứ 3 mà đến nay đã là năm
Dân Quốc thứ 29, kể ra đã 33 năm rồi, đó gọi là 33 năm theo Tôn Trung
Sơn. Làm tốt giai đoạn này thì cảm tình đã chín muồi, khí thế hừng hực,
thậm chí hận đã gặp nhau quá muộn, sẵn sàng cùng nhau chiến đấu.
Đến đó đã là tuyệt cảnh có thể chọn thời cơ bàn việc muốn bàn. Như thế
đã chín muồi để bước vào giai đoạn thứ tư.
Đoạn thứ tư gọi là giai đoạn kinh tế học, nhờ người giúp "việc
mọn". Có thể đứng dậy ôm mũ, nghiêng mình thưa: Giờ tôi có chút việc
mọn muốn phiền ngài. Chẳng phải ngài quen biết ông X sao? Ngài có thể
viết thư giới thiệu tôi chăng? Đoạn này phải tự nhiên, tỏ vẻ không ràng
buộc, không làm cho đối phương cảm thấy áp lực
rất lớn như thiếu món nợ tình cảm nào đó. Phải thuận theo diễn biến
trước đó mà hạ bút kết thúc toàn văn.

 

Ðề: 36 kế nhân hòa - Kế 2. Kế vu hồi

2. Ba kỹ xảo tiếp cận
Trước hôm thủ tướng Chu Dung Cơ thị sát Đài truyền hình trung
ương một hôm, những người lãnh đạo Đài bảo người chủ trì tiết mục là
Kính Nhất Đan phải tìm cách xin thủ tướng viết lời lưu niệm. Kính Nhất
Đan vừa hớn hở, vừa thấy khó khăn. Làm thế nào để đưa ra yêu cầu này
cho thủ tướng?
Ngày hôm sau, thủ tướng Chu Dung Cơ có bộ trưởng bộ tuyên
truyền Đinh Quan Căn tháp tùng đến Đài. Ông vào phòng phỏng vấn
những vấn đề cấp bách, mọi người đang có mặt đều vỗ tay hoan hô,
không khí náo nhiệt lẳn lên. Sau khi chào hỏi mọi người, thủ tướng ngồi
vào chiếc ghế mà người chủ trì phỏng vấn thường ngồi, mọi người vây
quanh ông, tranh nhau nói chuyện với thủ tướng. Một biên tập viên nói:
"Trước đây tôi từng nghe nói người cầm lái có một trường sinh học đặc
biệt. Hôm nay tôi thấy thủ tướng có trường này". Thủ tướng mỉm cười
không tỏ ý tán thành hay không tán thành, trong phòng càng náo nhiệt,
thân mật. Kính Nhất Đan cảm thấy đây là thời cơ tốt, một cơ hội hiếm
hoi. Kính Nhất Đan bèn đến trước mặt thủ tướng nói: "Hôm nay hơn 20
người trong Phòng phỏng vấn những vấn đề cấp bách vây quanh thủ
tướng chỉ là một phần mười
cán bộ phòng". Thủ tướng nghe xong bèn nói: "Các anh lắm người thế"
Kính Nhất Đan nói tiếp: "Đúng vậy, vì có nhiều vấn đề cấp thiết, hôm
nay đa sô'anh chị em còn đi phỏng vấn. Ở bên ngoài rất gian khổ. Họ
cũng rất muốn đến đây trực tiếp gặp thủ tướng nhưng lấy công tác làm
trọng nên hôm nay họ không thể đến. Không biết thủ tưởng có thể để lại
cho họ vài lời chăng? Kính Nhất Đan hết sức thành khẩn mềm mỏng, nói
xong đem giấp bút đến trước mặt thủ tướng. Thủ tướng nhìn Kính Nhất
Đan cười rồi vui vẻ cầm bút viết: "Dư luận giám đốc, quần chúng hầu
thiệt, chính phủ kính giám, cải cách tiêm binh" (Dư luận đôn đốc, miệng
lưỡi quần chúng, gương soi của chính phủ, lính đi đầu của cải cách). Thủ
tướng viết xong, mọi người vỗ tay ầm ĩ, không khí vô cùng hưng phấn.
Kính Nhất Đan đã đảo một vòng rất thích đáng, đáng khen. Yêu cầu viết
chữ lưu niệm mà trước tiên đưa ra việc mọi người đi phỏng vấn hết sức
gian khổ khiến cho thủ tướng không nhẫn tâm vô tình nên "mắc vào
tròng", hơn nữa lời nói thành khẩn tha thiết cho nên cuối cùng đạt đến
mục đích.
Nữ ky giả người ý nổi danh là Auriana Pharasi cũng dùng lối đi
vòng này. Những câu phỏng vấn độc đáo mang tính khiêu khích sắc bén,
giàu tính tấn công của bà được giới ký giả gọi là phong cách "cướp biển".
Phương thức phỏng vấn quanh co khúc chiết của bà là một trong những
pháp bảo thủ thắng của bà.
Kỹ xảo thử nhất: Đầu tiên tung một phần "thònglọng” ra.
Khi phỏng vấn tổng thống Nguy quyền Sài Gòn trước đây là Nguyễn Văn
Thiệu, bà muốn Nguyễn Văn Thiệu bình luận về ý kiến cho ông ta là
"người giàu có, hủ bại nhất ở miền Nam Việt Nam". Nếu trực tiếp đặt vấn
dề, nhất định Nguyễn Văn Thiệu phủ định ngay. Pharasi chia vấn đề đó
thành hai vấn đề liên quan nhau, hỏi vòng vèo mà đạt đến mục đích. Đầu
tiên bà hỏi: "Có phải ngài xuất thân rất nghèo khó hay không? Nghe hỏi,
Nguyễn Văn Thiệu động lòng liền kể lại gia cảnh khó khăn của mình.
Sau khi được trả lời khẳng định, bà bèn hỏi: "Ngày nay ngài giàu có tột
bực, có phải ngài có tài khoản ở ngân hàng và nhà cửa ở Thụy Sĩ Luân
Đôn, Pan và Australia không Nguyễn văn Thiệu tuy phủ định nhưng để
xóa bỏ "tiếng đồn" đó nên đã giãi bày tường tận "chút ít gia sản" của
mình.
Như người ta nói, Nguyễn Văn Thiệu giàu có, hủ bại thì nay đã rõ ràng
như ban ngày khi độc giả đọc bảng liệt kê tài sản mà ông ta nêu ra.
Kỹ xảo thử hai: Đổi cách nói của "thòng lọng". Khi bà ta phỏng vấn
nhà lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình đã nêu ra một vấn đề. Ảnh
Mao chủ tịch trên Thiên An Môn phải chăng sẽ vĩnh viễn treo ở đó? Nghe
qua tựa hồ bình thường không đáng kể nhưng thực tế lại
hàm ý sâu xa, mục đích muốn biết Đặng Tiểu Bình đánh giá, nhận thức
địa vị mai sau của Mao Trạch Đông và tư tưởng Mao Trạch Đông trong
xã hội Trung Quốc như thế nào?
Ali Butto là tổng thống Pakistan bị giới bình luận phương Tây cho
là độc tài, tàn bạo. Trong khi phỏng vấn bà Pharasi đã không hỏi thẳng
"Thưa Tổng Thông, nghe nói ngài là một phần tử phát xít mà lại hỏi:
"Thưa Tổng Thống, nghe nói ngài là độc giả trung thành của
Mutxolini, Hittle và Napoleon có phải không? Về thực chất câu hỏi đó
giống như câu hỏi "Thưa Tổng Thống, nghe nói ngài là một phần tử phát
xít”, chẳng qua đã chuyển góc độ và cách nói khiến cho đối phương mất
cảnh giác, nói ra suy nghĩ thực. Cách này xem ra không
đáng kể nhưng lại hết sức sắc bén, sâu sắc.
Kỹ xảo thứ ba: Khoác lên "thòng lọng" màu sắc tình cảm.
Khi phỏng vấn Đặng Tiểu Bình, Pharasi bắt đầu bằng chúc mừng
sinh nhật của ông. Qua truyện ký bà biết Đặng Tiểu Bình sinh ngày 22
tháng 8, còn bản thân Đặng Tiểu Bình thì đã quên mất ngày sinh của
mình. Đặng Tiểu Bình nói: "Ngày sinh nhật của tôi. Mai là sinh nhật
của tôi ư?”
Pharasi đáp: "Thưa Ngài đặng Tiểu Bình đúng đấy, tôi đọc trong
tiểu sử của ngài mà. "
Đặng Tiểu Bình nói: “Bà đã nói như thế thì là như thế vậy. Xưa nay
tôi không biết ngày nào là ngày sinh nhật của mình. Dù cho ngày mai là
sinh nhật của tôi thì bà cũng không nên chúc mùng. Tôi đã 76 tuổi rồi,
76 tuổi là tuổi đã già yếu rồi. "
Pharasi: "Thưa Ngài Đặng Tiểu Bình, cha tôi đã 76 tuổi nếu tôi nói
với cha tôi rằng cha đã già yếu rồi tất ông sẽ đánh tôi một bạt tai.”
Đặng Tiểu Bình nói: "ông ấy đúng mà không nên nói với cha bà như
thế đúng không?”
Không khí phỏng vấn hết sức nhẹ nhàng, vô cùng hòa hợp.
Xem ra ký giả là những người chuyên môn vòng vo rất giỏi uyển
chuyển. Gặp những con người kiểu ký giả thì chúng ta phải cảnh giác,
phải suy nghĩ xem liệu mình có bị "thòng lọng" hay không rồi mới trả lời.

 

Ðề: 36 kế nhân hòa - Kế 2. Kế vu hồi

3. Đi con đường ông già trẻ con
Nhờ người ta giúp việc thì người đó là người đang cường tráng, ở
vào tuổi trên còn cha dưới đã có con, cho nên ngoài đi con đường phu
nhân ra còn phải đi con đường cụ già trẻ con.
Vì sao cụ già và trẻ con lại là con đường lý tưởng?
1. Cụ già và trẻ con dễ tiếp cận.
Người già thân thể suy nhược, hưu dưỡng trong gia đình hay là về
hưu vì tuổi đã cao đều không có việc gì để làm, người nhà không cho làm
việc nhà, rất muốn nói chuyện mà không có cơ hội cho nên thường cảm
thấy cô đơn. Nếu như có người chủ động tiếp cận khiến cho khuây khỏa
chốc lát thì tất nhiên hết sức vui lòng. Hơn nữa tâm lý học cho chúng ta
biết người già hiền hòa và từ thiện hơn người trẻ rất nhiều, dễ tiếp cận.
Còn trẻ con thì ngây thơ, hiếu động, hiếu kỳ, thích mới lạ. Một câu
thơ Đường, một chuyện cổ tích, một bộ mặt ma quỉ, một tiếng hù dọa
cũng có thể nhanh chóng thu hút trẻ con đến.
2. Cụ già, trẻ con thích ta tiếp cận.
Nói không người già hiểu biết rộng, kinh nghiệm sống phong phú,
trong lòng chứa chất nhiều "sản phẩm kinh nghiệm" cảm tính và lý tính,
một khi có cơ hội thì thao thao bất tuyệt, muốn ảnh hưởng, cảm động hậu
thế, đó là niềm an ủi của họ. Trên thực tế, người già ở nhà suốt ngày cho
nên cơ hội kể chuyện và truyền đạt kinh nghiệm rất hiếm hoi, do đó sinh
lý và tâm lý của người già biểu hiện hết sức thân thiện bình dị. Nhất là
đối với những người trẻ tuổi thì họ thường chủ động bắt chuyện một cách
nhiệt tình. Còn trẻ con nếu như chúng ta chân thành dùng tấm lòng con
trẻ đối đãi với chúng đem lại cho chúng niềm hoan lạc tân kỳ thì chúng
lập tức xem ta là người vui tính hoặc là nhân vật anh hùng sùng bái và
thân cận.
Nói tóm lại, người già và trẻ con do những nguyên nhân tâm lý và sinh lý
đặc thù đều thích gặp gỡ những người bạn mới.

 

Ðề: 36 kế nhân hòa - Kế 2. Kế vu hồi

4. Thông qua người già và trẻ con có thể hòa nhập cả nhà.
Người già là trưởng bối mà người Trung Quốc có truyền thống kính
lão. Nếu như người già đã vui lòng đẹp dạ thì cả nhà vui vẻ. Người Trung
Quốc lại hết sức coi trọng việc nối dõi tông đường, xem trẻ con là tương
lai của gia đình, đời ông như thế đời cha cũng như thế. Hơn nữa gia đình
hiện đại đa số là con một, cả nhà càng sủng ái, nếu như đã làm bạn được
với trẻ con thì sẽ hòa nhập được với cả nhà.
Đi con đường người già và trẻ con cần chú ý mấy điểm:
a. Phải tìm hiểu và tích lũy kiến thức về người già và trẻ con.
Tìm hiểu người già và trẻ con ngoài việc điều tra tình cảm và sở
thích của họ ra thì lúc bình thường cũng phải tích lũy một ít kiến thức lý
tính như đọc tạp chí, xem điện ảnh, ti vi để hiểu biết về tình trạng sức
khỏe, các thú vui giải trí của họ, những câu chuyện về trí thông minh của
trẻ con để khi nào có cơ hội thì đem ra dùng.
b. Cần phải chủ động tiếp cận áp sát vào sinh hoạt hàng ngày của
gia đình.
Nói chuyện là một thủ đoạn trực tiếp nhất để thu thập thông tin.
Bước vào một gia đình khi thấy người già và trẻ con thì phải tạo ra một
không khí hòa hợp như đã từng quen biết, chủ động đưa ra những vấn đề
trao đổi chứ không chờ đợi người già hay trẻ con nói trước một cánh miễn
cưỡng. Bởi vì trong một thời gian ngắn khi mới tiếp xúc khách đến nhà
cần phải chuẩn bị về tâm lý tìm ra đầu mối câu chuyện một cách dễ
dàng, hơn nữa đối với người già ta chủ động nói trước cũng biểu lộ lòng
tôn kính. Còn đối với trẻ con ta nới trước thì tỏ ra thân cận xóa tan cảm
giác người lạ.
c. Không nên xem thường, phải ứng xử cẩn thận. Đối với người già
thái độ phải cung kinh, hành vi phải khiêm nhường chứng tỏ ta vừa
thành thực, vừa tôn trọng người già. Trình độ ba hoa, gạt người già ra
một bên, hay giẫm xéo lên lời nói của người già tất bị người già đối xử
lạnh nhạt, thậm chí xua đuổi. Còn trẻ con thiên tính ngoan ngoãn, thích
vui đùa mà lại dễ khóc, hễ phật ý một chút thì lập tức lăn ra khóc, cho
nên tiếp xúc với trẻ con thì phải lựa lời cho hợp tình hợp ý có mức độ nhất
định, dùng lòng chân thành để đổi lấy sự yêu thích của trẻ con chớ bao
giờ làm bộ làm tịch, ra mặt người lớn với trẻ con. .
Trong kế vu hồi này phải linh hoạt thay đổi cách hành động cho
thích hợp. Khi gặp khó khăn thì phải khuyến khích trẻ con, xuôi theo ý
người già không được đánh mất cảm tình của họ thì mới là biện pháp
tuyệt diệu để xây dựng quan hệ với đối phương.

(sưu tầm)