36 kế nhân hòa - Kế 33. Kế xuống đài

Làm sao xuông đài thoát khỏi quẫn bách?
1 . Kỳ thực đài cũng không khó xuống
Thời kỳ Võ Tắc Thiên, nhà Đường nghiêm cấm bắt giết động vật,
ngay cả cá trong sông cũng được bảo hộ. Ngự sử Lâu Sư Đức bị phái
đến Thiểm Tây nhậm chức. Khi vừa đến nhiệm sở, quan đầu bếp làm
tiệc có thịt chiêu đãi ông. Lâu Sư Đức hỏi: "Toàn quốc cấm giết động
vật, sao lại có thịt?” Quan đầu bếp cung kính trình bày rằng: "Là thịt
cừu do bị sói cắn chết". Sư Đức nói: "Con sói này thật biết điều. Ngày
hôm sau, đầu bếp lại dâng món ăn cá. Lâu Sư Đức lại hỏi cá ở đâu ra.
Đầu bếp đáp: “Con cá này do sói cắn chết” lâu Sư Đức quát mắng đầu
bếp: "Ngươi ngu quá, không biết nói cá cắn chết cá hay sao?" Mượn cớ
thì phải xảo diệu, nói cho khéo không có trí không làm được.
Âu Dương Tu không thích Phật giáo. Nếu ai nói với ông về Phật
sự Phật thư thì ông tỏ ra bất bình. Thế nhưng con út của ông lại có
tên cúng cơm là Hòa Thượng. Có người hỏi ông rằng: "Ngài không
thích Phật giáo, bài xích hòa thượng thế tại sao con ngài lại đặt tên là
Hòa Thượng". Âu Dương Tu đáp rằng: "Đó chính là vì ta coi thường
Phật giáo giống như mọi người thường đặt tên cho con là Ngưu (trâu),
Lư (lừa) vậy". Người hỏi không nhịn cười được, hết lời ca ngợi tài ăn
nói của âu Dương Tu.
Rõ ràng lý do mà âu Dương Tu đưa ra không phải lý do thật sự.
Nhưng trong trường hợp người khác không mở miệng được mà ông lại
tìm ra được lý do có sức thuyết phụt nhời ta quả là người cơ trí.

 

Ðề: 36 kế nhân hòa - Kế 33. Kế xuống đài

2. Để cho người ta có đường xuống đài, cứu vãn tình thế như cứu hỏa
Nhà hàng Bắc Kinh có một thợ cắt tóc già tên là Châu Điện Hoa,
đã từng cắt tóc cho Chu Ân Lai hơn 20 năm thành ra bạn với nhau.
Chu Ân Lai thường cắt tóc, lúc nhàn rỗi thường đến nhà hàng vào ban
đêm. Khi có quá nhiều khách chờ cắt tóc: Thợ cắt tóc bận rộn thì các
khách đều nói thủ tướng rất bận, xin nhường cắt tóc trước nhưng
Chu Ân Lai đều khéo léo từ chối, ngồi xem báo chờ đến lượt. Có khi
Chu Ân Lai quá bận không có thời gian đến nhà hàng này cắt tóc bất
đắc dĩ phải mời cụ Châu đến nhà cắt tóc. Có một lần cụ Châu cắt tóc
cho Chu ân Lai đến lúc cạo mặt bỗng nhiên Chu Ân Lai ho khiến cho
dao cạo làm dứt một vết nhỏ dưới cằm chảy máu. Cụ Châu thất thế
rất lo lắng vội vàng xin lỗi Chu Ân Lai. Chu Ân Lai điềm dạm an ủi
ông rằng: "Không hề tránh ông được. Lỗi tại tôi ho không báo trước,
may mà ông nhanh tay nhấc dao ra!” Cụ Châu nghe xong rất cảm
động mà vẫn lo trong lòng. Chu ân Lai muốn an ủi cụ Châu bèn mời
cơm.
Vui lòng mở đường xuống đài cho người khác không phải chỉ là
vấn đề kỹ thuật. Người không có lòng bao dung đại lượng, thường
thích thú khi thấy người khác khốn quẫn thì không bao giờ trở thành
cao thủ trọn vẹn.
Dạ hội ngày 23 tháng 9 năm 1993, đài truyền hình Bắc Kinh
truyền hình trực tiếp ở Ngũ Châu đại tửu điếm. Quan chức các giới ở
Bắc Kinh được mời tham dự.
Khi đài truyền hình sắp phát tiết mục xin đăng ký thế vận hội
Olympic này qua vệ tinh ra toàn thế giới, vào 2 giờ 15 phút ngày 24
tháng 9, chủ tịch ủy ban Olympic thế giới ngài Havelant xuất hiện
trên màn hình thì tất cả những người Trung Quốc ngồi trước máy ti vi
đều chờ ông nói hai chữ Bắc Kinh. Quả nhiên ngài Havelant đã nói.
ông dùng tiếng anh nói: "cảm ơn bắc Kinh". Có người chỉ nghe hai
tiếng Bắc Kinh cho rằng Bắc Kinh đã được chấp nhận bèn hoan hô
rầm rĩ cuồng nhiệt sôi động, các ký gia chuẩn bị phỏng vấn.
Ông Trương Đế, danh ca Đài Loan là khách mời danh dự cũng
chìm trong làn sóng cuồng hoan. Bỗng nhiên ông thấy trên màn hình
CCTY cảnh dân chúng Sydney hoan hô rầm rộ. Ông bỗng tỉnh ngộ vội
vàng bảo với mọi người xung quanh: "Bình tĩnh, có lẽ đã lầm rồi!"
Hội trường im phăng phắc.
Trương Đế đứng dậy một cách khó nhọc. Danh ca nổi tiếng cơ trí
lịch duyệt này lần đầu tiên cảm thấy khó nói. Ông nói: “Các vị, vừa
rồi khi nghe hai tiếng Bắc Kinh, tim tôi đập rộn ràng vui sướng. Tôi
tưởng rằng chúng ta đạt được vinh dự tổ chứe thế vận hội, nhưng
cuối cùng lại là Sydney. Nhưng tôi cho rằng Bắc Kinh đã thắng lợi rồi,
thật sự thắng lợi rồi?" Hội trường vỗ tay nhiệt hệt . Ông nói tiếp: “
Qua truyền hình, các vị thấy Bắc Kinh đã trở thành tiêu điểm của thế
giới, tham gia thế vận hội rồi, chúng ta đã luôn là vũ đài thế giới. Đó
là niềm kiêu hãnh của chúng ta... Các bạn thân mến, tôi từ đài Loan
đến nhưng tôi đại biểu Trung Quốc, người Hoa toàn thế giới chúc Bắc
Kinh của chúng ta tượng trưng cho tự do và hoà bình vĩnh viễn tiến
lên, tiến đến thắng lợi! Vừa rồi có bạn nói 40% hi vọng là đúng. Trong
một thời gian ngắn mà chúng ta khiến cho toàn thế giới hiểu biết
chúng ta là không đủ, chúng ta nỗ lực tiến nhanh lên nữa, Bắc Kinh
phải đi theo hướng đó”.
Trương Đế giải tỏa khéo léo, mở ra con đường xuống đài cho
toàn thể người Trung Quốc, cứu vãn tình thế. Đó là nhờ trong lúc cấp
bách ông vẫn giữ được bình tĩnh thong dong tự tại.
Những việc khiến người ta không xuống đài được đa số xảy ra
trong lúc bất ngờ, ngoài dự liệu của người ta. Nhưng chỉ cần có thể kịp
thời thay đổi góc độ, khéo léo hóa giải thì không những tìm ra con
đường xuống đài mà thậm chí lại làm cho cuộc sống thêm thú vị.
Có một đôi vợ chồng tranh chấp việc nhỏ nhặt cãi vã không thôi.
Chính vào lúc bà vợ đang dở giọng sư tử gầm ra thì có một cặp vợ
chồng bạn đến chơi Ông chồng quẫn bách khốn cùng. May bà vợ cũng
mềm tình giữ thể diện cho chồng, thấy bạn đến bèn lập tức dừng lời
nhưng vẫn chưa có lối thoát. Người bạn thấy thế, cười nói rằng: "Nghe
hai bạn chuyện trò rất nồng nhiệt, tôi đến không đúng lúc rồi”. Nghe
thế bà vợ đỏ mặt không nói gì bỏ đi. Ông chồng vội vã nói với bạn:
"Đánh là thương, mắng là yêu chúng tôi vùa rồi đang nhu thế đó. Chớ
thấy bà ấy vưa rồi ra vẻ hung hăng, chính là đang tỏ ra quan tâm tôi
đó, không tin anh cử hỏi bà ta". Bà vợ bèn từ trong buồng chạy ra cười
ha ha với bạn. Thế là chấm dứt cuộc tranh cãi.
Vợ chồng hóa giải với nhau như thế cần phải có hai tố chất mới
được. Một là phải có lòng bao dung nhẫn nhịn nhau, vui lòng mở
đường xuống đài cho nhau. Hai là phải giỏi ứng biến giống như lính
cứu hỏa lâm nguy, không biết sợ thi mới có phản ứng nhanh chóng
giải tỏa tình thế.
Trong trường giao tế, mỗi người đểu phải xuất hiện trước mặt
mọi người cho nên phải đặc biệt chú ý hình tượng của mình, vì thế
lòng tự trọng và lòng hy sinh đặc biệt mãnh liệt so với bình thường.
Người ta bị tâm trạng đó chi phối mà bị anh làm cho không có đường
xuống đài thì phản ứng mãnh liệt hơn bình thường, thậm chí kết
thành oán thù suốt đời. Còn như anh đã mở đường cho họ xuống đài,
bảo vệ được thê diện của họ thì họ cảm kích vô cùng. Trong giao lưu,
mở đường cho người ta xuống đài có anh hưởng rất sâu xa, cứu vãn
tình thế như cứu hỏa.

 

Ðề: 36 kế nhân hòa - Kế 33. Kế xuống đài

3. Lấy lại thể diện
Nhiều lúc con người phải tính toán cho mình. Có một số người
không thông cảm hoàn cảnh của anh, thấy anh lâm vào cảnh quẫn
bách thì vui sướng. Cho nên hóa giải không phải chỉ lo cho người mà
trước tiên là để tìm đường xuống đài cho bản thân, thoát khỏi bế tắc.
Thuật tự tìm đường xuống đài không thể không học tập. Dưới đây
trình bày đôi điều.
Trong cuộc sống hiện thực thường gặp trường hợp do lời nói sai
mà lâm vào quẫn bách, ít nhiều ảnh hưởng đến mặt trái của giao tế.
Cho nên sau khi nói sai thì quan trọng nhất là sửa sai như thế nào.
Để sửa sai kịp thời sáng tạo một mối quan hệ tốt và một tâm cảnh tốt
trong giao tế thì cần nắm được các phương pháp sửa sai. Lâm sai sửa
sai là một biện pháp tốt. Biện pháp này là sau khi nói sai phải tiếp
tục theo dòng nói sai một cách khéo léo dẫn đến sửa sai. Chỗ xảo diệu
của biện pháp này là phải không động lòng, mặt không biến sắc xoay
thuyền câu chuyện sang hướng khoe một bách tự nhiên.
Trong một tiệc cưới, khách mời chen chúc nhau đến chúc mừng
cô dâu chú rể. Một ông quá cảm động nói: "Đi qua mùa yêu đương thì
bước vào con đường hôn nhân dài dằng dặc. Phải thường xuyên bôi
trơn bánh xe tình cảm. Hai bạn bây giờ giống như một cỗ máy cũ...".
Vốn ông ta định nói "cỗ máy mới" nhưng lại nói nhầm khiến cho mọi
người thảng thốt. Cặp tân hôn bất mãn vì họ vừa ly hôn với bạn tình
cũ, cho rằng ông khách chế giễu họ. Ông khách vốn muốn so sánh tân
nhân với cỗ máy mới, hy vọng họ ít ma sát nhau mà thông cảm cho
nhau. Nhưng đã lỡ lời rồi cải chính càng vô vị. Ông lập tức trấn tĩnh
lại nói tiếp: đã qua thời kỳ chạy rô đa". Cử tọa vỗ tay tán thưởng. Ông
lại nói tiếp: "Tân lang tân nương, chúc mừng hai bạn vĩnh viễn tắm
trong gió xuân". Mời người vỗ tay tán thưởng, đôi tân nhân rạng rỡ
tươi cười, mặt như nở hoa.
Vị khách này lấy sai sửa sai thật tuyệt. Nói sai rồi thì cứ tiếp
tục nói theo điều nói sai nhưng chuyển ý sang hướng khác, thay đổi
ngữ cảnh, đổi lời nói sai khó chịu thành lời chúc phúc giống như điểm
thạch thành kim.
Tại một số nơi công cộng anh đã từng phạm sai lầm nay có người
cố ý nhắc lại điều không tốt đẹp đó của anh . Nếu anh trực tiếp giải
thích thì e không bao nhiêu người thông cảm với anh mà có khi lại
tiếp tục chất vấn anh khiến cho tình thế càng xấu đi. Trong trường
hợp này anh có thể dùng tỉ dụ, ám thị... khiến cho người ta thông cảm
với hoàn cảnh phạm sai lầm của anh.
Krutsop đã từng được Stalin hết sức tín nhiệm và trọng dụng.
Sau khi ông phê phán Stalin thì nhiều người Xô Viết nghi ngờ rằng
nếu như đã biết sai lầm của Stalin từ trước thì tại sao ông lại chưa
bao giờ đưa ra ý kiến bất đồng với Stalin? Ông có tham dự vào những
hành vii sai lầm đó hay không?
Trong một đại hội đại biểu của Đảng Cộng Sản Liên Xô, Krutsop
lại phê phán sai lầm của Stalin. Có người trong hội nghị đưa lên một
miếng giấy, Krutsop mở ra đọc: “Lúc bấy giờ ông đang ở đâu?"
Đó là một vấn đề hết sức gay cấn, mặt Krutsop rất khó coi, khó
lòng trả lời nhưng không thể né tránh câu hỏi này mà cũng không thể
giấu mảnh giấy đi đâu. Ông cũng biết nhiều người có câu hỏi như thế,
hơn nữa bên dưới hàng ngàn cặp mắt đang chăm chú nhìn mảnh giấy
trong tay ông chờ ông đọc lên. Krutsop suy nghĩ một lúc
rồi cầm mảnh giấy lên đọc nội dung. Sau đó ông nhìn xuống hội
trường lớn tiếng nói: "Ai viết mảnh giấy này mời đứng dậy lên bục
ngay". Không ai đứng dậy. Mọi người tim đập thình thịch không biết
Krutsop định làm gì? Người viết mảnh giấy càng lo lắng không biết
sau này điều tra bị phát hiện thì sẽ như thế nào? Krutsop lại nhắc lại
một lần nữa, toàn hội trường lặng im như chết, mọi người đã chờ cơn
giận của Krutsop bột phát ra. Vài phút trôi qua, Krutsop nói một cách
bình tĩnh: "Được rồi, tôi bảo cho anh biết, lúc bấy giờ tôi đang ngồi ở
chỗ hiện nay anh đang ngồi".
Krutsop đã khéo léo sáng tạo ra một cục diện mượn cảnh tượng
mà mọi người đều hiểu hàm nghĩa để chuyển hóa thành ẩn ý trong
đáp án của ông. Cánh trả lời này vừa không tổn hại uy tín của mình
vừa làm cho người nghe cảm nhận thấy ông che giấu sai lầm một cách
văn.
Cách hóa giải hữu hiệu này làm cho người ta có thể nghiệm
thật sự của bản thân, từ đó cảnh tỉnh họ chất vấn quá hà khắc nan
giải.
Như vậy, có nhiều cách mở đường xuống đài cho người khác và
cho bản thân giữ được thể diện, chuyển biến được tình thế từ quẫn
bách sang thoải mái. Điều cốt yếu là bình tĩnh và nhanh trí cũng có
khi phải có cả hài hước.

(sưu tầm)