36 kế nhân hòa - Kế 36. Kế thăm dò

Làm thế nào dùng lời nói uyển chuyển biểu lộ thái độ?
1 . Phương pháp dò đường
Trước ngày sự biến Tây An, Trương Học Lương và Dương Hổ
Thành thường gặp nhau, đều có lòng muốn làm khó dễ Tưởng Giới
Thạch. Nhưng đứng trước sự việc quan hệ tính mệnh gia đình và tiền
đồ quốc gia, trước khi đối phương chưa tỏ rõ thái độ thì ai cũng không
dám khinh suất mở miệng. Thời gian ngày càng gần, cả hai bên đều
muốn nói ra mà đều do dự.
Dưới trướng Dương Hổ Thành có một người cộng sản nổi tiếng là
Vương Bỉnh Nam. Trương Học Lương cũng có quen biết Vương Bỉnh
Nam. Có một lần hội ngộ Dương Học Thành bèn mượn danh Vương
Bỉnh Nam mà nói với Trương Học Lương rằng: "Vương Bỉnh Nam là
một phần tư cấp tiến, ông ta muôn bắt giữ Tưởng Giới Thạch!" Trương
Học Lương bèn nói tiếp ngay rằng: "Tôi xem đó cũng là lột biện pháp".
Thế là hai vị tướng quân công minh hiểu nhau bắt đầu bàn bạc kế
hoạch bắt giữ Tưởng Giới Thạch.
Đương thời thực lực của Trương Học đường lớn hơn thực lực của
Dương Hổ Thành nhiều lần, hơn nữa lại là anh em kết nghĩa với
Tưởng Giới Thạch. Nếu Dương Hổ Thành trực tiếp giãi bày quan điểm
với Trương Học Lương mà họ Trương không đồng ý thì hậu quả khôn
lường. Cho nên mượn lời người thứ ba không có mặt tại hiện trường
nói ra dù không thành công thì cũng bảo vệ được thân mình rồi tính
kế khác. Phương pháp dùng lá chắn này rất công hiệu, hết sức thần
diệu.
(Đây là sự biên Tây An trong lịch sử hiện đại Trung Quôc,
Trương Học Lương và Dương Hổ Thành là hai vị tướng ở Tây An bàn
mưu mời Tưởng Giới Thạch đến Tây An rồi giữ lại buộc Tưởng Giới
Thạch phải hợp tác với Đảng cộng sản chống Nhật - ND)
Một phương pháp vu hồi khác là dùng ý thực mà lời hư. Nhà văn
Nga thế kỷ 19 là Dotoiepki đã dùng phương pháp này nắm bắt được
lòng cô thư ký buộc cô ta phải thổ lộ chân thành.
Năm 1 866 là năm rất có ý nghĩa đối với Dotoiepki, vợ là Maria
và anh ông nối tiếp nhau qua đời. Để trả nợ ông bèn vội vàng viết
cuốn Người đánh bạc, mời một người viết tốc ký là Anna Grigoriepna
mới có 20 tuổi. Cô ta lính tình hết sức hiền hậu và thông minh lanh
lợi. Anna rất sùng bái Dotoiepki, làm việc rất nghiêm túc. Sau khi
bản thảo Người đánh bạc hoàn tất thì tác giả đã đem lòng yêu cô thư
ký tốc ký nhưng không biết Anna có bằng lòng làm vợ hay không. Ông
bèn mời Anna vào phòng làm việc nói rằng: "Tôi lại cấu tạo xong một
cuốn tiểu thuyết khác". Cô Anna hỏi: "Một cuộn tiểu thuyết rất hay
phải không” ông đáp: "Đúng vậy. Duy chỉ phần kết thúc chưa sắp xếp
xong. Tôi không nắm chắc được hoạt động tâm lý của một thiếu nữ
trẻ, bây giờ xin cô giúp đỡ”. Ông thấy Anna đang lắng nghe, bèn nói
tiếp: "Vai chính của tiểu thuyết là một nghệ sĩ đã không còn trẻ tuổi
,"Anna hiểu ra rằng vai chính là tác giả bèn không nhịn được nữa
cướp lời nói rằng: “Tại sao anh lại dày vò vai chính?" ông bèn nói:
"Xem ra cô đồng tình với vai chính?" Anna xúc động đáp lại rằng: "Em
rất đồng tình, anh ta có một trái tim vàng đầy ắp tình yêu. Anh ta
gặp bất hạnh mà vẫn khao khát tình yêu nóng lòng chờ đợi đạt được
hạnh phúc". Dotoiepki nói tiếp: "Theo lời tác giả thì vai chính đã gặp
một thiếu nữ nhu mì, thông minh hiền hậu, thông cảm tình người, tuy
không phải mỹ nữ song cũng đẹp. Tôi rất yêu thích nàng. Nhưng hai
bên rất khó kết hợp vì tính cách và tuổi tác cách nhau quá xa. Thiếu
nữ trẻ có thể yêu một nghệ sĩ chăng? Có đúng với tâm lý hay không?
Tôi nhờ cô giúp đỡ cho ý kiến." Anna đáp : "Sao lại không được! Nếu
hai người tình đầu ý hợp thì tại sao nàng lại không thể yêu nghệ sĩ?
Chẳng lẽ chỉ có tướng mạo và tiền tài mới đáng yêu ư?” Chỉ cần nàng
thật sự yêu chàng thì nàng là người hạnh phúc và vĩnh viễn không
hối hận." Dotoiepki nói: "Cô thật sư tin tưởng là nàng có thể yêu
chàng u? Hơn nữa yêu suốt đời ư?” Nhà văn xúc động và còn chút do
dự, tiếng nói run run tỏ ra đau khổ. Anna lặng người hiểu rằng họ
không phải chỉ đang nói chuyện văn học mà đang dạo khúc nhạc tình
yêu. Tấm lòng chân thực của Anna đúng như nàng đã nói. Nàng hết
sức thông cảm vai chính tức nhà văn Dotoiepki, thông cảm với cảnh
ngộ của nhà văn và tận đáy lòng đã yêu mến hâm mộ nhà văn vĩ đại
này. Nhưng nếu nói thẳng điều đó với nhà văn thì sợ tổn thương lòng
tự trọng và cao ngạo của nàng. Bây giờ nàng xúc động bảo nhà văn
rằng: "Em trả lời: em yêu anh hơn nữa yêu suốt đời " Về sau
Dotoiepki và Anna kết hôn thành đôi uyên ương thâm tình. Nhờ Anna
giúp đỡ, Dotoiepki trả được hết các món nợ cũ và trong khoảng nửa
đời cuối cùng ngắn ngủi đó ông đã viết ra nhiều tác phẩm bất hủ.
Diệu kế cầu hôn của Dotoiepki bị người đời xem là giai thoại tình yêu
truyền tụng mãi mãi.

 

Ðề: 36 kế nhân hòa - Kế 36. Kế thăm dò

2. Học được cách quanh co cứu nhà
Hai vợ chồng chung sống không tránh khỏi va chạm xích mích.
Giải quyết vấn đề này không nên quá thẳng thừng, nói năng bộc trực
mà phải tính đến hậu quả hành vi của mình, có lúc phải đi quanh co
mới cứu vãn được gia đình.
Ví dụ như vợ cầm tay hòm chìa khóa coi việc tài chính gia đình
mà lại phát hiện chồng giấu tiền riêng thì nên giải quyết như thế
nào? Rõ ràng nếu cãi nhau rầm rĩ thì chỉ làm tổn thương tình cảm vợ
chồng khiến cho gia đình u ám. Nhưng nếu như lặng lẽ bỏ qua chồng
muốn làm gì tùy ý thì vợ thiếu trách nhiệm đối với gia đình. Có thể
dùng cách sau đây: Ném đá dò đường thăm dò phản ứng. Không trực
tiếp hỏi bí mật của chồng mà tìm cách thuyết phục chồng khéo léo
không để cho chồng mất thể diện.
Có một ông rất yêu vợ. Một lần vợ sắp xếp lại sách vở cho chồng
vô tình phát hiện chồng cài 1000 đô la trong sách. Vợ nghĩ rằng chưa
từng nghe chồng nói đến số tiền này, chồng giữ riêng món tiền này để
làm gì? Người vợ khôn ngoan này bèn để vào cạnh số tiền một mảnh
giấy viết: “Anh kiếm được tiền khó khăn lắm, chớ có tiêu pha vô ích
nhé! Mấy ngày sau người vợ tỏ ra điềm nhiên. Cho đến một hôm
chồng lại kẹp tiền vào sách mới thấy mảnh giấy của vợ bèn chủ động
thổ lộ với vợ rằng: "Cuối cùng em đã phát hiện được bí mật của anh
rồi, đó là tiền nhuận bút anh tích lại. Anh thấy em lấy anh nghèo khổ
không có đồ trang sức định tích lũy đủ thì mua cho em một chiếc vòng
vàng làm món quà bất ngờ cho em". Vợ nghe nói cảm động rơi lệ.

 

Ðề: 36 kế nhân hòa - Kế 36. Kế thăm dò

3. Càng đi vòng quanh càng ít vấp đinh
Một số chim ăn cá mỏ dài rộng. Khi ăn cá thì có loài chim tung
cá lên trời rồi há mỏ đớp lấy. Tung cá lên trời rồi há mỏ đơpứ lấy.
Tung cá lên trời khi rơi thì đầu xuống trước. chim nuốt cá không bị kỳ
và vây cá đâm vào họng.
Cầu người ta giúp đỡ cũng có thê bị gai châm nên không thể đi
thẳng mà phải đi vòng quanh tránh vấp phải đinh. Làm người phải có
sách lược và thủ đoạn như thế mới tránh được vấp váp. Chim còn biết
làm như thế huống hồ người.
Có một biên tập viên nọ đặt bản thảo với học giả Tiền Ching
Thư đã đi vòng đạt đến thành công. Nghe nói học gỉa Tiền Chung
Thư tính tình quái dị. Bấy giờ ban biên tập đang soạn từ điển danh
nhân, à cũng nói khó lấy được tài liệu của Tiền Chung Thư. Biên tập
viên này đã thành công kể lại sự việc như sau.
Tôi quyết định thử tiếp xúc với cụ Tiền Chung Thư. Tôi tương
đối am hiểu thành tựu học thuật của cụ. Từ năm 1961 đọc cuốn
Thông cảm của cụ, tôi đã sinh lòng mến mộ. Hơn nữa chú của Tiền
Chung Thư là cụ Tiền Tôn Khanh vốn là hiệu trưởng trường của tôi
học nên tôi có quen biết. Tự biết mình không tên tuổi trong giới học
thuật nên tôi dùng phương pháp ném đá dò đường đi vòng tìm hiểu.
Cụ Tiền là người tính tình tao nhã, hài hước, hóm hỉnh vui tính. Nữ sĩ
Dương Giáng thường gọi chồng là "Hắc khuyển tài tử" vì tên tự của cụ
là Mặc Tồn, chừ Mặc gồm có chữ Hắc và chữ Khuyển ghép lại (Hắc
Khuyển là con chó mực, chú mặc là trầm mặc ND). Tôi bèn viết thư
cho cụ Tiền trong đó có 2 câu: Văn hóa trước tác xạ tiền Chung Thư
Thư; Liễu nhứ phi lai phiến phiến hồng xạ Dương Giáng (ý nói sách
vở văn chương cụ Tiền Chung Thư, bông liễu phơi phới như Dương
Giáng, chữ xạ có nghĩa là bắn nhằm vào). Và còn kể quan hệ thầy trò
của cụ Tiền Tôn Khanh với tôi. Chẳng bao lâu có thư đáp lại, tôi rất
vui mừng. Trong thư có danh thiếp nền lam chữ vàng rất trang trọng.
Cụ Tiền ký tên ba chữ như rồng bay phượng múa. Xem ra cụ Tiền
cũng không khó tính như lời đồn đại. Tiếp theo tôi viết thư trình bày
việc làm từ điển danh nhân gặp khó khăn vì không đủ tư liệu viết về
cụ Tiền mà mọi người đều hâm mộ. Cụ Tiền trả lời cự tuyệt không
chịu cung cấp tư liệu về bản thân mình vì cho là không có gì đáng nói.
Tôi bèn nghĩ ra kế khác, tự mình tập hợp tư liệu đã có dự thảo tiểu sử
và thành tựu của cụ Tiền với nhiều dấu hỏi rồi gửi xin cụ cho ý kiến.
Quả nhiên cụ Tiền chữa những chỗ sai và gạt bỏ những từ tán dương
cụ.
Câu chuyện trên cho ta thấy, đối với đối phương mà mọi người
kiêng nể thì trước khi đưa ra yêu cầu giúp đỡ cần phải vòng quanh
một lượt, nói về sở thích hay tình cảm hữu quan khiến cho đối phương
thấy quen thuộc và có ấn tượng tốt.
Lại có một biên tập viên khác xin bản thảo của một nhà văn nổi
tiếng. Nhà văn luôn luôn khước từ. Vị biên tập viên quyết định đến
tận nhà ông làm việc. Trước khi đi trong lòng rất khẩn trương, lo lắng
cho nên khi bắt đầu nói chuyện thì nhà văn nói gì, biên tập viên cũng
chỉ vâng, vâng" không thể nào mở miệng yêu cầu bản thảo. Lần sau,
biên tập viên lại đến gặp nhà văn thì tình cờ đã đọc trên một tập san
bài nói về nhà văn này. Biên tập viên bèn nói: “thư cụ nghe nói cụ có
một tác phẩm dịch ra tiếng Anh xuất bản ở Mỹ phải không?" Nhà văn
bảo: “Đúng thế Biên tập viên nói tiếp: "Bút pháp của cụ độc đáo,
không biết liệu bản dịch tiếng Anh có lột tả được không?” Nhà văn
đáp: “tôi cũng e rằng như thế” và thao thao bất tuyệt giảng giải một
cách hào hứng, cuối cùng đồng ý viết cho một bản thảo.
Tại sao nhà văn khó tính này lại thay đổi thái độ? Bởi vì ông cho
rằng biên tập viên không phải chỉ đến xin bản thảo mà còn là người
đã đọc sách của ông, rất hiểu ông.
Nói chung, khi gặp những người có tên tuổi hay danh vọng thì
người ta thường cảm thấy nhút nhát không dám nói. Trong trường
hợp đó thì đầu tiên hãy nói về vấn đề mà đối tượng hứng thú, làm cho
họ có cảm giác anh rất hiểu họ mà họ sẽ mở rộng tấm lòng, thỏa mãn
yêu cầu của anh.
Kế thăm dò đòi hỏi phải đi vòng quanh một cách khéo léo để
thăm dò và kích thích đối tượng, tìm ra lối đi vào lòng họ thì mới
thành công.

(Hết)

(sưu tầm)