Chánh Đạo

Chánh Tà

CHÁNH TÀ​

Chánh Tà không phải phân biệt ở môn phái, giới điều, tôn giáo hay không tôn giáo, có học hay không học hoặc là dù môn phái nào, tôn giáo nào, phe đảng nào, tổ chức nào...Cái chính là phân biệt ở từng tâm niệm. Nếu tâm niệm là thiện, người đó gọi là chánh, nếu người có tâm niệm ác thì gọi là tà. Có câu: "Nhất niệm thành ma, nhất niệm thành Phật" là vậy.

- Người sống ở chánh đạo, có tà niệm thì cũng gọi là ác nhân. Người sống ở tà đạo, có chánh niệm (thiện niệm) thì cũng gọi là thiện nhân. Do vậy danh từ chánh tà không phải là đơn vị đo lường chính xác được giá trị con người. Ai dính mắc vào 2 danh từ chánh tà này sẽ không tránh khỏi làm khổ mình, khổ người và khổ các loài vạn vật khác.

Ví dụ: người có học, lúc xưa được người đời xem là quân tử, được gọi là chánh phái, nay làm việc ác thì cũng bị gọi là người ác. Người đã từng cướp của giết người, được gọi là tà giáo, nay làm việc thiện, giúp đỡ mọi người thì sẽ được gọi là người thiện.

- Ở đâu có người ác, ở đó sẽ có người thiện. Ác không bao giờ thắng thiện.
- Khi con người luôn sống trong chánh niệm thì tà niệm không còn nữa, lúc đó không còn có sự phân biệt chánh tà nữa. Chỉ duy nhất sự toàn thiện.

1- Thiện gồm có thập thiện và nhiều điều thiện khác. Chung quy lại tất cả điều thiện đều phải thỏa mãn 3 điều kiện: không làm khổ mình, khổ người và khổ các loài vạn vật khác.

2- Ác gồm có thập ác và nhiều điều ác khác. Chung quy lại tất cả điều ác đều rơi vào 1 trong 3 điều kiện: hoặc làm khổ mình, hoặc làm khổ người hoặc làm khổ các loài vạn vật khác.

Trong kinh pháp cú đức Phật đã dạy:

1. "Ý dẫn đầu các pháp,
Ý làm chủ, ý tạo tác;
Nếu với ý ô nhiễm,
Nói lên hay hành động,
Khổ não bước theo sau,
Như xe, chân vật kéo ".

2. "Ý dẫn đầu các pháp,
Ý làm chủ, ý tạo tác,
Nếu với ý thanh tịnh,
Nói lên hay hành động,
An lạc bước theo sau,
Như bóng, không rời hình ".

Do vậy chúng ta hãy luôn cẩn thận từng tâm niệm của mình. Hãy luôn sống trong chánh niệm. Chính nó quyết định vận mạng của con người.