Gaia (tiếng Hy Lạp Γαῖα, phát âm là /'geɪ.ə/ hay /'gaɪ.ə/, có nghĩa là "mặt đất"), hay Gaea, là một vị thần đầu tiên, được người Hy Lạp tôn thờ là "đất mẹ", tượng trưng cho mặt đất. Trong thần thoại Hy Lạp Trong tập Theogony (Thần phả) của mình, nhà thơ Hy Lạp Hesiod đã kể lại rằng chính nữ thần Gaia có bộ ngực to lớn là nguồn gốc vô tận của tất cả các vị thần và loài người trên Trái Đất. Đứa con đầu lòng của bà là Uranus, bầu trời đầy sao, tiếp theo là Pontus, biển cả, cả hai đều không sinh ra "với sự hợp nhất của tình yêu". Sau đó, theo như Hesiod, Gaia cùng với đứa con đầu lòng của mình là Uranus sinh ra 12 Titan: Oceanus, Coeus, Crius, Hyperion, Iapetus, Theia, Rhea, Themis, Phoebe, Mnemosyne, Tethys và cuối cùng là Cronus, "trẻ nhất và đáng sợ nhất". Ngoài ra, những đứa con khác của Gaia và Uranus có thể kể đến ba tên khổng lồ Cyclops, chỉ với một con mắt ở giữa trán nhưng chúng lại rất hung bạo và rất khéo léo; tên của chúng là: Brontes (sét), Steropes (sấm) và Arges (chớp). Và ba đứa con cuối cùng được gọi chung là Hecatonchire với 100 cánh tay và 50 cái đầu; tên của chúng là: Cottus, Briareus, Gyges. Uranus bắt nhốt những đứa con Cyclops và Hecatonchire của mình vào địa ngục Tartarus vì lo sợ về hình thù quái đản của chúng. Điều này làm cho Gaia đau đớn vì Tatarus chính là phần bụng của bà và bà tạo nên nham thạch. Phần nham thạch đó tạo thành một cái liềm. Bà gọi tất cả những 12 đứa con Titan của mình lại rồi yêu cầu chúng lật đổ bố của chúng. Chỉ có Cronus, đứa con út, nhận lấy cái liềm và thiến Oranus khi ông định đến ngủ với Gaia. Từ những giọt máu và tinh dịch của Uranus rơi xuống, Gaia sinh thêm các nữ thần phục thù Eriny, những gã khổng lồ Gigantes với khiên giáp sáng ngời và tiên nữ Meliae. Tinh hoàn của Uranus rơi xuống biển tạo nên vị thần Aphrodite. Sau đó, Cronus lên ngôi, thả tất cả những đứa con Cyclops của Gaia và bắt đầu một Thời đại hoàng kim. Tiếp theo sau đó, Gaia kết hôn với Pontus và sinh ra những vị thần biển: Nereus, Thaumas, Phorcys, Ceto và Euribya. Với Tartarus, Gaia sinh ra Echidna và Typhon. Zeus đã giấu Elara, một trong những người tình của mình, để Hera không biết bằng cách giấu nàng xuống đất. Vì vậy đứa con của Elara, tên khổng lồ Tityas, được gọi là con của cả Gaia và Elara. Gaia còn làm cho Aristaeus bất tử. Gaia được cho là nguồn gốc của những lời tiên tri ở đền thờ Oracle ở Delphi (Joseph Fontenrose 1959 và một số người khác). Bà truyền quyền năng của mình, tùy theo nguồn gốc, cho Apollo, Poseidon và Themis. Tuy nhiên, Apollo là người nổi tiếng nhất về những lời tiên tri ở Delphi, vì đã giết một đứa con của Gaia, Python. Vì điều này, Hera phạt Apollo bằng cách bắt làm người chăn cừu cho vua Admetus trong 9 năm. Lời thề với tên của Gaia, trong xã hội Hy Lạp cổ đại là lời thề trang trọng nhất và thiêng liêng nhất. Theo VOA News
