Học nhiều làm trẻ lâu

​

​

TNC (Theo Science today)


Những kết quả nghiên cứu được công bố gần đây của các nhà kinh tế y tế (health economists) trùng lặp với quan điểm của Aristotle, một triết gia sống vào thế kỷ 3 Tr.CN: Việc học là thức ăn bồi bổ nhất cho tuổi già.
Năm 1999, Adrianna Lleras-Muney - trong khi làm luận án tiến sĩ tại Đại học Columbia, Mỹ đã cho rằng đầu tư vào học vấn về lâu dài sẽ có hiệu ứng chống lão hóa tốt hơn cả những nỗ lực của ngành y tế. Bằng nghiên cứu mang tính đột phá, Lleras-Muney đã phát hiện rằng khi người ta tới tuổi 35, tuổi thọ của họ có thể tăng thêm 18 tháng nếu họ chịu bỏ ra một năm để “dùi mài kinh sử” ở chốn học đường. Những phát kiến của Lleras-Muney được bổ sung bởi công trình nghiên cứu của Ann Case thuộc Đại học Princeton, Mỹ: “cứ mỗi năm ngồi trên ghế nhà trường của một người đàn ông, nguy cơ tử vong giảm 8%”.
Học vấn và thể dục não bộ
Khoảng 20 năm về trước, hầu hết các bác sĩ y khoa và các nhà nghiên cứu đều cho rằng hiện tượng lão hóa và hệ quả tai hại của nó trên não bộ là điều tất yếu, một tiến trình không thể đảo ngược. Tuy nhiên, những khám phá gần đây đã cho phép chúng ta hi vọng là con người có thể duy trì sức khỏe tâm thần đến mãn đời. Tại Mỹ, Hội chống bệnh lú lẫn ở người già (Alzheimer’s Association) hiện đang hỗ trợ việc tổ chức các lớp hội thảo “Bảo trì não bộ” trên diện rộng cả nước, nhằm khuyến khích dân chúng luôn luôn giữ tính năng động cả về thể chất lẫn tâm thần. Các lớp hội thảo này khuyến khích người ta đăng ký vào các khóa học (courses) được tổ chức ở các trung tâm giáo dục người lớn tại địa phương, ở các đại học cộng đồng, hoặc ở các tổ chức cộng đồng khác.
Làm thế nào để trì hoãn tiến trình lão hóa? Việc theo đuổi học vấn tại các đại học giúp cho người lớn tuổi tiếp tục hòa nhập và tiếp cận với người khác, nhờ thế không còn cảm thấy cô đơn hay trầm cảm như những vị cao niên sống thui thủi một mình. Nhưng đấy mới chỉ là một yếu tố. Ngay cả việc theo đuổi các khóa học trên mạng internet cũng có thể tác động tích cực lên nhiều phần não bộ, làm chậm lại tiến trình lão hóa, tăng trưởng ký ức, làm cho người ta năng nổ hơn về mặt tình cảm và hiếu kỳ hơn về mặt trí tuệ.
Tiến sĩ Gary Small, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu lão hóa của Đại học California tại Los Angeles (UCLA) là người tạo được chỗ đứng trong lĩnh vực nghiên cứu về điều mà ông gọi là “thể dục trí óc”. Bằng ngôn từ của ngành thể dục, ông khuyến khích mọi người tập động não để giữ cho trí óc luôn luôn ở mức minh mẫn nhất: Trên hết và trước hết, “Bạn phải mài giũa trí tuệ của mình. Thể dục trí óc sẽ huấn luyện cho não bộ tăng trưởng ký ức và hiệu năng của nó. Nếu bạn gia tăng tuổi thọ của não bộ, thì một cách tương ứng tuổi thọ của cơ thể cũng được gia tăng”.
Tuần báo y học New England Journal of Medicine công bố vào năm 2003 một bản nghiên cứu tiết lộ rằng những vị cao niên nào ngoài 75 tuổi mà vẫn còn thích đọc sách báo, đồng thời tích cực trong các sinh hoạt thể lực và nghệ thuật, thì khả năng bị bệnh lú lẫn và các bệnh tâm thần khác sẽ thấp hơn.
Học vấn và bộ nhớ
Năm 2005, một nghiên cứu ở Toronto (Canada)-Mellanie V. Springer và Cheryl Grady- xúc tiến, cho rằng lý luận và ký ức của người lớn xảy ra ở phần vỏ não dưới trán (prefrontal cortex) vì thế học vấn càng uyên bác, các vị cao niên sẽ vận dụng những vùng não dưới trán càng nhiều, nhờ thế mà bộ nhớ và óc phán đoán của họ giữ được sự sắc bén.
Các nhà nghiên cứu đã chứng minh được rằng một bộ óc chây lười, cũng giống như những cơ bắp trong thân thể, sẽ thu lại nếu ít sử dụng đến. Một cuộc thăm dò dư luận tổ chức trong năm 2006 của hãng Harris phát hiện rằng trong số 172 triệu người lớn sử dụng internet, có đến 14 triệu người tuổi đã ngoài 65. Bây giờ là lúc hơn bao giờ hết, mọi lứa tuổi đều có được rất nhiều lựa chọn trong việc theo đuổi học vấn và nhờ đó giữ được trí óc năng động và bận rộn hơn là nhàn tản, chây lười.
Đi học lại
Ở Mỹ, các vị cao niên có thể được giảm học phí khi đăng ký theo đuổi học vấn trên mạng internet hay tại các trường lớp thông thường - kể cả những vị cao niên quyết lấy cho xong mảnh bằng trung học phổ thông hay bằng cấp tương đương. Vào tuổi xế chiều, khi người ta quyết lấy cho được mảnh bằng, âu đó cũng chỉ là một cố gắng nhằm đầu tư cho bản thân để cuộc sống trở nên phong phú chứ không nhằm mục đích thăng quan tiến chức. Khi đó, việc học chỉ đơn thuần trau dồi kiến thức theo định hướng chân – thiện - mỹ, nhờ thế sinh viên có thể có nhiều hứng thú và hiệu quả lại tốt hơn.
Đối với một số vị cao niên, các chương trình thạc sĩ hay tiến sĩ có thể là những con đường giúp họ thỏa mãn ước mơ và sở thích họ ấp ủ trong đời. Trình độ hàn lâm cấp cao đặt họ trước những thách thức gang thép, đòi hỏi trí tuệ phải nhạy bén trẻ trung. Tóm tắt một câu: “Học, học nữa, học mãi” sẽ giúp cho trí óc khang kiện và giúp tăng tuổi thọ của con người. Học vấn là một yếu tố rất quan trọng cho một đời sống lành mạnh và dài lâu.
(SKDS)