Lưu ý khi dùng thuốc tránh thai

Những lưu ý khi dùng thuốc tránh thai

BS. Nguyễn Huy Cường (Khoa nội tiết - đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai)



Hằng năm, ở nước ta có tới hơn một triệu ca nạo, phá thai. Ðiều đó chứng tỏ sự hiểu biết về các biện pháp tránh thai đang là vấn đề đáng phải quan tâm, cả về phía nhân viên y tế và cộng đồng. Có hai phương pháp tránh thai hiện đang được sử dụng: Phương pháp tránh thai cơ học, phương pháp tránh thai sử dụng hormon.


Phương pháp tránh thai cơ học bao gồm: Sử dụng bao cao su, thuốc diệt tinh trùng ngăn cản tinh trùng đi vào tử cung, buồng trứng; vòng tránh thai (chống chỉ định dùng ở phụ nữ chưa sinh con và có nguy cơ hoặc đã từng bị viêm sinh dục).

Phương pháp tránh thai sử dụng hormon: Viên thuốc hormon tránh thai có tác dụng biến đổi tính thấm chất nhày cổ tử cung, ức chế sự làm tổ của trứng, và nhất là ngăn cản quá trình rụng trứng. Việc sử dụng viên thuốc tránh thai rất đơn giản, hiệu quả và thực sự là cuộc cách mạng to lớn trong công tác kế hoạch hóa gia đình. Song, thuốc tránh thai cũng như các thuốc nội tiết khác, cũng có tác dụng phụ bất lợi như:

- Vẫn bị mang thai (nếu sử dụng đúng, nguy cơ này rất nhỏ).

- Bệnh tim - mạch và chuyển hóa: giữ nước, phù, tăng cân, tăng huyết áp, tăng đường/máu, viêm tắc tĩnh mạch... nhất là khi sử dụng các estro-progestin.

- Biến đổi cân bằng hormon và sự hành kinh (gây vô kinh thứ phát), thường gặp khi sử dụng progestin. Thay đổi da: xạm da, tăng tiết bã nhờn gây trứng cá.

Do vậy, sử dụng thuốc tránh thai cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định và theo dõi chứ không đơn thuần như một loại thuốc thông dụng. Trước khi kê đơn cần phải: hỏi tiền sử của bệnh nhân, khám lâm sàng, xét nghiệm máu (với người có tiền sử gia đình viêm tắc mạch cần xét nghiệm thêm antithrombin III, protein C).

Ðối với người bình thường, không mắc bệnh thì dùng estro-progestin là giải pháp đơn giản và tin cậy nhất cho phụ nữ dưới 40 tuổi, không hút thuốc lá nhiều (dưới 5 điếu/ngày), cân nặng bình thường. Với người có chu kỳ kinh dài, lượng máu nhiều, thường bị đau kinh, không rậm lông, không có mụn trứng cá, có u xơ, có lạc nội mạc tử cung, tăng tiết cổ tử cung: những người này thuộc tạng estrogen nên dùng viên tránh thai có hàm lượng estrogen thấp và progestin cao (như viên marvelon). Với người thuộc tạng progestin (có chu kỳ kinh bình thường hay ngắn, lượng kinh ít...) nên dùng viên tránh thai có hàm lượng estrogen cao và progestin thấp (viên triregol: loại viên tránh thai có hàm lượng estrogen và progestin thay đổi theo chu kỳ).

Chống chỉ định dùng estro-progestin với bệnh nhân có tiền sử viêm tắc tĩnh mạch hoặc động mạch. Bệnh dễ gây tắc mạch (bệnh tim gây dễ đông máu, rung nhĩ, hoặc bệnh tim mất bù, bệnh của hemogloglobin, bệnh nặng phải nằm lâu; tăng huyết áp; tăng mỡ máu; người dưới 35 tuổi có hút thuốc lá; bệnh gan tiến triển, tiền sử vàng da tắc mật nặng.

Nếu có chống chỉ định dùng estro-progestin thì thuốc tránh thai nên chọn là progestin đơn thuần và nên dùng viên progestin liều nhỏ. Với progestin liều bình thường (orgametril) cho phép kiểm soát tiến triển của u xơ tử cung và chứng đau cương vú. Nếu có chống chỉ định (do bị tăng cân, trứng cá, vô kinh khi dùng thuốc này) có thể sử dụng luteran hoặc surgestone, lutényl.

Nếu có rậm lông nhiều đi kèm thì chỉ có cyproterone acetate (androcur, diane) có tác dụng tốt. Tác dụng không mong muốn: vô kinh, nổi đốm trên da, khô âm đạo.

Lưu ý rằng, các protestin tiêm có tác dụng chậm (depoproda- sone, depoprovera) sử dụng thuận tiện, đơn giản (3 tháng mới phải tiêm 1 lần), song có nhiều tác động không lợi lên chuyển hóa (tăng cân, tăng huyết áp, tăng đường máu), gây vô kinh và rối loạn kinh nguyệt. Do đó, không nên lạm dụng loại thuốc này.

Sau khi dùng thuốc 3 tháng, cần kiểm tra lại. Ngoài ra còn phải theo dõi đường máu lúc đói và sau ăn, cholesterol, triglyceride, apo A1, apo B; kiểm tra cân nặng, huyết áp, tình trạng vú cũng như sự cân bằng hormon (thừa estrogen gây đau, cương vú, đau vùng tiểu khung, dễ cáu gắt, kinh ra nhiều; thừa progestin gây ra vô kinh do teo nội mạc tử cung, nổi đốm trên da, khô âm đạo, rậm lông hoặc trứng cá). Khi dùng thuốc tránh thai nếu bị đau đầu thì cần phải xem xét kỹ. Phải ngừng thuốc khi bị đau cố định một vùng, phải khám thần kinh ngay, nhất là các trường hợp có tiền sử gia đình tai biến mạch máu não. Nếu thuốc đã cho dung nạp tốt, hàng năm cần khám lâm sàng, làm phiến đồ cổ tử cung - âm đạo, xét nghiệm đường máu, mỡ máu. Với loại thuốc tránh thai bình thường, khi dùng nếu quên trong thời gian 12 giờ (liều thấp), hoặc 24 giờ (liều bình thường): chỉ cần uống ngay viên thuốc đã quên. Nếu quên quá thời hạn trên, phải dùng thêm biện pháp tránh thai khác, đồng thời vẫn tiếp tục dùng thuốc tránh thai đến khi có kinh.

Với loại viên thuốc tránh thai dùng sau có thể dùng tránh thai bình thường nhưng tăng liều. Chẳng hạn, thuốc fertilan 2 viên x 2 lần. 2 viên đầu uống trong vòng 72 giờ sau giao hợp không an toàn (uống trước 48 giờ hiệu quả sẽ tốt hơn), 2 viên tiếp uống cách 12 giờ. Hoặc postinor-2; viên thứ nhất uống trong vòng 72 giờ sau giao hợp không an toàn (uống trước 48 giờ hiệu quả sẽ tốt hơn), viên thứ 2 cách viên thứ nhất 12 giờ.

Khi bạn muốn mang thai, tốt nhất đợi 3 tháng: vì thường có rối loạn rụng trứng và suy hoàng thể gây nguy cơ sảy thai sớm. Không có nguy cơ bị dị dạng thai nếu có thai ngay khi dừng thuốc. Khi bị vô kinh sau khi dùng viên tránh thai bạn cần loại trừ khả năng có mang thai hay không? Nếu không, đợi thêm 3 tháng để định lượng progestin và tìm nguyên nhân.
( SKDS)

 

Ðề: Lưu ý khi dùng thuốc tránh thai

Mang bệnh vì lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
TS. Lê Anh Tuấn - Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản T.Ư cho biết, ngày nào phòng khám BV cũng khám điều trị cho bệnh nhân, nhất là bệnh nhân trẻ, bị tác dụng phụ của thuốc ngừa thai khẩn cấp do dùng quá liều.


Với ưu điểm tránh thai an toàn sau “quan hệ” ở thời gian nhất định, thuốc tránh thai khẩn cấp được rất nhiều người, trong đó có các bạn trẻ mua dùng.

Tuy nhiên, loại thuốc này cũng tiềm ẩn rất nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Thạc sĩ Lê Minh Châu - Phó khoa Phụ nội tiết (BV Phụ sản T.Ư) cho biết thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây ra tình trạng nhức đầu, choáng váng, mệt mỏi, cồn cào...

Một nghiên cứu về loại thuốc này tại khoa Kế hoạch hóa Gia đình (BV Phụ sản Từ Dũ TPHCM) cho thấy 25% số người dùng bị buồn nôn, 20% bị xuất huyết, rong huyết (có trường hợp kéo dài và rất nặng).

TS Tuấn khẳng định, nếu dùng nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp trong một thời gian ngắn sẽ gây những hậu quả nặng nề và hiệu quả ngừa thai bị hạn chế.

Có những người sau khi dùng nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp, một thời gian dài sau không thể có thai được.

Bác sĩ Tuấn cho biết, sử dụng nhiều lần thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ hạn chế sự phát triển và rụng trứng của người phụ nữ, khiến thời gian có thai chậm hơn do cần một khoảng thời gian tương đối dài để buồng trứng hồi phục. Khi đó người phụ nữ mới hy vọng mang thai được.

Nhiều trường hợp dùng thuốc tránh thai khẩn cấp quá liều chỉ định phải nhập viện trong tình trạng rong kinh, rong huyết kéo dài, xây xẩm mặt mày, ngộ độc, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.

Nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn tới mất máu, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe sinh sản...

Bác sĩ Châu cho hay, dùng quá liều thuốc này khiến niêm mạc tử cung bị teo lại, niêm mạc mỏng khiến trứng không làm tổ được nên không thể có thai.

Mặt khác hiện tượng rong kinh khiến nhiễm trùng ngược đường sinh dục, phải điều trị lâu dài, tốn kém tiền bạc và ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt hàng ngày của người phụ nữ.

Nhận thức kém!

Theo nhận xét của nhiều chuyên gia sản khoa, hiện nay nhiều bạn gái trẻ có tâm lý sống thoáng, quan hệ tình dục trước hôn nhân hoặc không dùng biện pháp tránh thai an toàn nên coi việc uống thuốc tránh thai khẩn cấp sau mỗi lần quan hệ tình dục là bình thường.

Thậm chí, trước khi dùng thuốc họ cũng không đọc hướng dẫn sử dụng kèm theo nên không nhận thức được tác dụng không mong muốn cũng như hậu quả của việc dùng thuốc quá liều.

Thuốc tránh thai khẩn cấp được quy định chỉ dùng 4viên/tháng, tương đương với 2 lần quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai nào. Nhưng có những bệnh nhân cho bác sĩ biết họ dùng tới 8, thậm chí 10 viên/tháng.

Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng rất mạnh nên không được dùng thường xuyên vì dễ xảy ra những phản ứng phụ như buồn nôn, xuất huyết đột ngột, nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi, căng ngực.

Đặc biệt, với những bệnh nhân mắc hen suyễn, tim mạch, cao huyết áp, đau nửa đầu, rối loạn chức năng thận,... nên thận trọng khi sử dụng.

Thuốc không nên dùng cho những ai nghi ngờ có thai, đang có thai hoặc xuất huyết âm đạo không rõ nguyên nhân; bị bệnh gan thận, buồng trứng và tử cung.


Loại thuốc tránh thai khẩn cấp hiện đang được dùng nhiều là Postinor 2 và Mifestad ghi rõ “Thuốc này chỉ dùng theo sự kê đơn của thầy thuốc”. Tuy nhiên, trên thực tế, người tiêu dùng có thể mua sản phẩm này tại bất kỳ hiệu thuốc nào mà không cần đơn thuốc của bác sĩ.

Và nhiều người bán thuốc không hề chỉ dẫn cách dùng thuốc và hậu quả của nó nếu dùng không đúng chỉ định cho khách hàng chỉ vì mục đích lợi nhuận.

TS Tuấn nhận định, hiểu biết về sức khỏe sinh sản của giới trẻ hiện nay chưa đầy đủ vì vậy nhiều bạn trẻ coi thuốc tránh thai khẩn cấp là một loại thuốc tránh thai thông thường, dùng thường xuyên mà không nghĩ tới hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Các bác sĩ sản phụ khoa khuyến cáo, không nên coi thuốc tránh thai khẩn cấp là giải pháp tránh thai thông thường.

Nếu có quan hệ tình dục thường xuyên nên áp dụng các biện pháp tránh thai theo chỉ dẫn của bác sĩ như dùng bao cao su, đặt vòng, uống thuống tránh thai hàng ngày...


24H.COM.VN (theo Tiền Phong)

 

Ðề: Lưu ý khi dùng thuốc tránh thai

Biện pháp tránh thai tự nhiên
Ngoài việc dùng các biện pháp tránh thai thông thường như thuốc tránh thai, đặt vòng, dùng bao cao su, màng ngăn âm đạo… thì còn có thể dùng biện pháp tránh thai (BPTT) tự nhiên.


BPTT tự nhiên là không cần dùng đến bất cứ một dụng cụ, thuốc men nào hay một thủ thuật tránh thai nào để ngăn cản việc thụ tinh. Đó là các biện pháp như: tính theo chu kỳ kinh, theo sự bài tiết chất nhầy cổ tử cung, theo thân nhiệt, xuất tinh ngoài… Tuy nhiên, các BPTT tự nhiên không có hiệu quả triệt để như các biện pháp hiện đại khác.

- Tính theo vòng kinh: là phương pháp dựa vào ngày có kinh, chọn ngày giao hợp xa giai đoạn rụng trứng để tránh thụ thai. Tránh những ngày từ 12 đến ngày 16 của chu kì tính bắt đầu từ ngày có kinh.

- Dựa vào chất nhầy cổ tử cung: chất này do các tuyến nằm trong ống cổ tử cung tiết ra và phụ thuộc vào các giai đoạn khác nhau của thời kì rụng trứng. Càng gần ngày rụng trứng thì chất nhầy càng tiết nhiều, chính vì thế, nên tránh quan hệ vào những ngày dịch tiết nhiều.

- Xuất tinh ngoài âm đạo: Đây là biện pháp cổ xưa nhất mà loài người vẫn thực hiện để tránh thai ngoài ý muốn và vẫn tồn tại đến ngày nay. Riêng điều này cũng cho thấy đây là biện pháp không hề gây hại gì cho các cặp vợ chồng áp dụng.

Tuy nhiên, tất cả các biện pháp tránh thai tự nhiên đều vẫn có thể dẫn đến việc mang thai ngoài ý muốn. Để biết thêm thông tin, bạn nên đến các trung tâm tư vấn sức khoẻ sinh sản để được chỉ dẫn.


24H.COM.VN (Theo HNM )

 

Ðề: Lưu ý khi dùng thuốc tránh thai

Dùng quá liều thuốc tránh thai khẩn cấp dễ vô sinh

Liều dùng tối đa 4 viên mỗi tháng, tương đương với 2 lần quan hệ tình dục không bảo vệ, nhưng có bệnh nhân dùng tới 10 viên.

Tiến sĩ Lê Anh Tuấn, Phó Giám đốc bệnh viện Phụ sản trung ương cho biết, ngày nào bệnh viện cũng tiếp nhận các bệnh nhân bị tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp, nhất là phụ nữ trẻ. Nhiều trường hợp dùng quá liều chỉ định, bị rong kinh, rong huyết kéo dài, sây sẩm mặt mày, ngộ độc, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ mất máu, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe sinh sản...

Một nghiên cứu tại khoa Kế hoạch hóa Gia đình, Bệnh viện Từ Dũ TP HCM cho thấy, 20% số người dùng thuốc tránh thai khẩn cấp bị xuất huyết, rong huyết (có trường hợp kéo dài và rất nặng).
Thạc sĩ Lê Minh Châu, Phó khoa Phụ nội tiết của Bệnh viện cho biết thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây ra tình trạng nhức đầu, choáng váng, mệt mỏi, cồn cào...

Còn theo tiến sĩ Lê Anh Tuấn, việc dùng nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp trong một thời gian ngắn sẽ gây hại nặng nề và hiệu quả ngừa thai bị hạn chế. Có những người do dùng nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp nên một thời gian dài sau không thể có thai được.

Việc lạm dụng thuốc đã hạn chế sự phát triển và rụng trứng, khi ngừng thuốc thì buồng trứng cần một khoảng thời gian tương đối dài để hồi phục. Mặt khác, theo bác sĩ Châu, thuốc tránh thai khẩn cấp khi dùng quá liều sẽ làm niêm mạc tử cung bị teo lại, niêm mạc mỏng khiến trứng không làm tổ được.

Loại thuốc tránh thai khẩn cấp hiện đang được dùng nhiều là Postinor 2 và Mifestad đều ghi rõ: “Thuốc này chỉ dùng theo sự kê đơn của thày thuốc”. Tuy nhiên, trên thực tế, người tiêu dùng có thể mua sản phẩm tại bất kỳ hiệu thuốc nào mà không cần đơn.

(Theo Tiền Phong)

( Vnexpress)

 

Ðề: Lưu ý khi dùng thuốc tránh thai

Phụ nữ có nhiều ham muốn hơn, thậm chí nhiều khoái cảm hơn trước, trong hay sau kỳ kinh nguyệt? Dùng thuốc tránh thai là một yếu tố cản trở ham muốn?

Libido và phương tiện tránh thai
Ngược lại với điều mà nhiều người giả định khi xuất hiện thuốc tránh thai, rằng thuốc tránh thai đóng vai trò nhỏ trong sự kịch phát ham muốn, các nghiên cứu phụ khoa mới nhất cũng kết luận rằng nếu thuốc tránh thai có ảnh hưởng đến ham muốn, thì là theo hướng ngược lại: ở một số phụ nữ, khi không còn canh cánh lo bị mang thai, ham muốn cũng bị giảm đi.
Theo chuyên gia nội tiết Tori Hudson trên một bài viết về “Hóc môn nam và sức khỏe phụ nữ”, quan hệ tình dục rõ ràng là hứng thú hơn đối với phụ nữ nhờ vào một chút lo ngại nhỏ về nguy cơ mang thai.
Thậm chí các yếu tố tâm lý có vẻ đóng vai trò chính, phần lớn các chuyên gia nội tiết đồng ý rằng sự xuất hiện của progesteon có thể làm giảm ham muốn.
Đó là lý do vì sao khi một phụ nữ phàn nàn về việc giảm ham muốn tình dục sau khi dùng thuốc tránh thai, việc thay đổi thuốc tránh thai có thành phần oestrogen hơn đôi khi được bác sĩ khuyên dùng.
Tính hai mặt
Cuối cùng, Tori Hudson giải thích: “Trong số những người sử dụng thuốc tránh thai uống, những phụ nữ có mức testoxteron cao có vẻ tỉnh táo hơn trước những kích thích tình dục, thiên về sex nhiều hơn và sex có vẻ năng động hơn, nhưng lại kém hài lòng.
Còn ở những phụ nữ không sử dụng thuốc tránh thai uống, không có mối liên hệ nào giữa testoxteron tự do và các chỉ số tình dục nói trên”.
Chí Hiếu
( Tiền Phong)

 

Ðề: Lưu ý khi dùng thuốc tránh thai

Những phụ nữ không nên dùng viên tránh thai
Không phải phụ nữ nào cũng dùng được viên tránh thai. Ảnh: Fotosearch.

Bạn tuyệt đối không nên dùng thuốc viên tránh thai nếu bị bệnh cao huyết áp, bởi dược phẩm này có khuynh hướng làm áp lực máu tăng lên.
Những phụ nữ sau cũng có chống chỉ định tuyệt đối với viên tránh thai:
- Mắc chứng đông máu bất thường, viêm tĩnh mạch, nghẽn mạch phổi. Thuốc viên tránh thai có thể làm hình thành cục máu đông, gây tắc mạch.
- Có bệnh tim mạch: Cũng do thuốc dẫn đến sự hình thành huyết khối, làm xuất hiện các cục máu trong động mạch và gây tai biến mạch máu não.
- Trên 35 tuổi và có hút thuốc lá: Xác suất mắc chứng huyết khối tĩnh mạch tăng cùng với tuổi tác và càng tăng mạnh nếu bệnh nhân nhiễm độc thuốc lá. Do đó, phụ nữ từ 35 tuổi trở lên nếu dùng thuốc viên tránh thai thì phải bỏ thuốc lá.
- Cholesterol trong máu cao: Thuốc viên tránh thai làm tăng lipid máu.
- Bị tiểu đường: Do thuốc làm tăng đường máu.
- Bị ung thư vú hoặc ung thư tử cung, cổ tử cung: Các nội tiết tố trong thuốc có tác dụng làm tăng số lượng tế bào ung thư tiềm ẩn trong cơ thể.
Những người cần thận trọng
Các trường hợp sau có chống chỉ định tương đối với viên tránh thai (tức không nên dùng, nếu dùng phải có chỉ định của bác sĩ , theo dõi thường xuyên, kiểm tra các chỉ số sinh hóa và dừng ngay thuốc khi có sự cố):
- Trên 40 tuổi: Lứa tuổi này bắt đầu phải được quan tâm nhiều đến những thay đổi chuyển hóa của cơ thể. Vì thế, nên đặt vòng tránh thai thay vì uống thuốc, trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
- Mắc bệnh tiểu đường.
- Cao huyết áp nhưng vẫn kiểm soát được.
- Rối loạn lipid máu mức trung bình.
- Béo phì.
- Đau nửa đầu.​

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)​

( VNE)