Tám Đức Tính Căn Bản Làm Người

Hơn 30 năm về trước khi H.T. Tuyên Hóa mới tới Mỹ, Ngài nhận thấy rằng nền giáo dục ở Tây Phương đang dần phá sản. Do đó Ngài luôn chú trọng trong việc giáo dục lớp trẻ song song với việc truyền bá Phật Pháp. Đối với cấp tiểu học và trung học. Hòa Thượng sáng lập trường Tiểu học Dục Lương ( Instilling Goodness Elementary ) và trường Trung Học Bồi Đức ( Developing Virtue Secondary ). Mục đích của trường là giáo dục thành những kẻ xuất sắc và hữu ích cho xã hội : Các em được trang bị với kiến thức và học vấn ưu việt, đồng thời kiến lập nhân cách đạo đức. Hai bài sau đây là lời Hòa Thượng Tuyên Hóa nói với các em học sinh về nền tảng đạo đức ấy.

　

Các bạn trẻ, các em có biết điều căn bản làm người là gì chăng ? Tức là phải có tám đức tính : Hiếu, Để, Trung, Tín, Lễ, Nghĩa, Liêm, Sỉ. Ngày hôm nay tôi sẽ giải thích một cách đơn giản ý nghĩa của mỗi đức tính cho các em nghe :

1.Hiếu : tức là hiếu thảo. Hiếu thảo với cha mẹ là điều căn bản làm con. Hiếu thảo nghĩa là báo đáp công ơn dưỡng dục của cha mẹ, hiếu thảo cũng có nghĩa là biết vâng lời cha mẹ chỉ dạy.

2.Để : tức là kính trọng. Kính trọng người lớn hơn mình, vì mình làm em nên có bổn phận phải kính trọng anh chị mình.

3.Trung: tức là trung thành. Hết lòng trung thành với đất nước của mình, đó là trách nhiệm của người công dân, có tận trung thì mình mới báo đền được công ơn của đất nước.

4.Tín : tức là nhiệm. Đối với bạn bè phải có tín nhiệm, hứa với bạn chuyện gì thì phải làm chuyện đó, không thể thất tín, sai hẹn.

5. Lễ : tức là lễ phép. Đối với người, mình phải có lễ phép, phải hết sức khiêm nhường. Nếu không có lễ thì mình chỉ là thú vật mà thôi. Cho nên các bạn nhỏ, khi gặp các thầy, cô thì phải biết chào hỏi, về nhà gặp cha mẹ phải biết lễ phép.

6. Nghĩa : tức là nghĩa khí. Thấy điều gì có nghĩa thì phải dũng cảm mà làm. Khi thấy ai gặp tai nạn thì mình phải tận lực giúp đỡ, giải quyết vấn đề giúp họ. Với bạn bè thì mình phải có đạo nghĩa ; khi giúp ai không cần có điều kiện gì cả, tuyệt đối không có tâm mưu đồ mong đền ơn đáp nghĩa.

7.Liêm : tức là liêm khiết. Người liêm khiết thì bất luận gặp hoàn cảnh nào cũng không động lòng tham cầu, cũng chẳng muốn hưởng tiện nghi. Hơn nữa mình phải có tinh thần chí công vô tư, và biết quên mình mà làm chuyện ích chung.

8. Sỉ : tức là hổ thẹn. Gặp chuyện gì không hợp đạo lý, đi ngược lại với lương tâm của mình thì tuyệt đối chẳng làm. Con người nếu không biết hổ thẹn thì giống như cầm thú vậy.

Hiếu, Để, Lễ, Nghĩa, Trung, Tín, Liêm, Sỉ là tám đức tính căn bản để làm người, các em đừng quên. Trong tương lai ra đời phục vụ xã hội, các em phải : ‘ Ngôn tất trung tín, hành tất đốc kính ‘, nói lời nào thì nhất định phải giữ chữ tín, đừng có nói dối ; làm việc gì thì phải hết sức cung kính, chân thật, tuyệt đối đừng làm cho có lệ mà thôi.